Jest wiele warzyw, które po prostu lepiej smakują smażone, ale kiedy je ugotujemy nie są już tak dobre. Warto dowiedzieć się jakie ryzyko lub korzyści niesie za sobą jedna i druga forma obróbki termicznej, aby wybrać odpowiedni dla siebie rodzaj przygotowania ulubionych warzyw.
Smażenie warzyw
Smażenie jest procesem obróbki termicznej produktu polegającym na jego ogrzaniu w środowisku wybranego tłuszczu. Istnieją dwie formy smażenia: płytkie oraz głębokie. Smażenie płytkie polega na tym, że plaster dowolnego warzywa np. cukinii przewraca się z jednej strony na drugą, aby obie strony się przyrumieniły. Natomiast smażenie głębokie odbywa się na skutek zanurzenia całej potrawy w oleju (np. popularne frytki). Podczas smażenia zachodzą różnorodne przemiany, które mają pozytywny wpływ na walory smakowe przygotowywanego posiłku. Sam tłuszcz jest głównym nośnikiem smaku, a więc, tak przygotowane warzywa w szczególności z dodatkiem panierki mają dla większości ludzi lepszy smak i są bardziej sycące.
Niestety, negatywnym skutkiem smażenia jest przedostawanie się do potrawy produktów ubocznych rozkładu tłuszczu, które mogą mieć działanie rakotwórcze. W szczególności dotyczy to olejów tłoczonych na ciepło, maseł, margaryn. Ten rodzaj tłuszczów może powodować również miażdżycę. Najzdrowszą alternatywą jest zastąpienie ich: tłuszczem odzwierzęcym np. słonina, olejem kokosowym lub masłem klarowanym. Należy jednak pamiętać, że smażenie warzyw na każdym rodzaju tłuszczu podnosi znacznie ich wartość kaloryczną, dlatego tak przygotowywanych potraw z warzyw nie powinny wybierać osoby na diecie redukcyjnej. Co więcej, nigdy do smażenia warzyw lub innych potraw nie wolno używać starego oleju, ponieważ może on spowodować przedostawanie się substancji toksycznych do dania.
Gotowanie warzyw
Gotowanie odbywa się w środowisku wrzącej wody, często z dodatkiem soli lub innych przypraw. W trakcie tego procesu warzywa miękną i stają się lepiej przyswajalne i trawione przez układ pokarmowy człowieka. Podczas gotowania nie powstają również niebezpieczne dla zdrowia składniki. Szkodliwe substancje nie przedostają się do potrawy, ponieważ woda zawiera wyłącznie pierwiastki neutralne. Gotowanie w niewielkiej ilości wody, poprzez wrzucenie umytych uprzednio warzyw do wrzątku, umożliwia zatrzymanie większości składników odżywczych w gotowanym produkcie.
Jeszcze zdrowszą odmianą klasycznego gotowania jest gotowanie na parze. Warzywa umieszczane są w parowarze lub specjalnie przeznaczonym do tego celu garnku z sitkiem. Taki sposób obróbki termicznej warzyw pozwala na zachowanie największej ilości składników odżywczych w porównaniu do wszystkim sposobów obróbki termicznej warzyw.
Podsumowując, gotowanie warzyw jest sposobem o wiele zdrowszym niż ich smażenie. Podczas smażenia wydostają się związki toksyczne, które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie organizmu. Co prawda, potrawy smażone zawierają o wiele więcej walorów smakowych i mają wielu zwolenników. Jednak smażenie nawet na zdrowym rodzaju tłuszczu powoduje, że jego większość „zostaje” w warzywach przez co warzywa mogą nawet 10-kronie podnieść swoją wartość kaloryczną. Pamiętajmy jednak, że kaloryczność i szkodliwość niektórych tłuszczów na organizm, nie powinna jednak oznaczać całkowitej rezygnacji ze smażenia, a przed wszystkim ze zdrowych tłuszczów w codziennej kuchni. Niewielka ilość odpowiedniego tłuszczu np. kokosowego dobroczynnie wpływa na zdrowie. Najbardziej zalecaną przez dietetyków opcją jest spożywanie oleju zimnotłoczonego w postaci surowej (np. olej słonecznikowy tłoczony na zimno lub olej lniany). Możemy go używać jako dodatku do sałatek lub polania ugotowanych uprzednio warzyw, gdyż jest on niezbędny do wchłaniania wszystkich witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K).