Qiunoa(komosa ryżowa) – pod tą nazwą kryje się naturalne i wciąż niedoceniane źródło białka, które z powodzeniem mogłyby zastąpić znaczną część posiłków. Niestety, dla wielu z nas quinoa wciąż stanowi jedynie egzotyczny dodatek do potraw, a niektórzy nadal nie wiedza o jej istnieniu. Przybliżamy więc nadzwyczajne właściwości komosy ryżowej, która została uznana przez dietetyków za jedyną w swoim rodzaju bombę odżywczą.
Quinoa – inaczej ryż peruwiański, został okrzykniętym mianem złota Inków. Te niewielkie nasiona rodzi roślina uprawiana na terenach Ameryki Południowej od ponad 7 tysięcy lat. Jej odmiany występują w trzech głównych kolorach – białym, czerwonym i czarnym, a każdy z nich różni się od siebie smakiem. Ale nie tylko ziarna komosy ryżowej to jej jedyna jadalna część. Jej zielone liście mogą z powodzeniem zastąpić sałatę, gdyż quinoa należy do tej samej rodziny roślin liściastych, co burak i szpinak.
Komosa ryżowa(Quinoa) – odchudzający zamiennik ziemniaków i ryżu
Choć komosa ryżowa z botanicznego punktu widzenia należy do grupy tzw. “pseudozboża”, to jej zalety są jak najbardziej uzasadnione, bowiem swoimi właściwościami przewyższa niektóre, nawet najbardziej wartościowe kasze. Starożytni Inkowie uważali komosę ryżową za matkę zbóż, a tytuł ten jest kolejnym dowodem na jej działania hamującego apetyt. W skład nasion quinoa wchodzi aż 27 substancji odżywczych, a i ich regularne przyjmowanie zapewnia organizmowi witalność, zdrowie i doskonałą przemianę materii.
Mimo, że Quinoa zyskała szerszy rozgłos stosunkowo niedawno, to uchodzi dziś za składnik każdej diety redukcyjnej. Jest równie powszechnie znana w środowisku ekspertów ds. żywienia. Mianowicie w dobie coraz gorszej reputacji glutenu i pszenicy, dietetycy aktualnie inne produkty, które będą równie sycące i z powodzeniem zastąpią tradycyjny biały ryż czy ziemniaki oraz dodatkowo nie będą sprzyjały odkładaniu się zbędnych kilogramów.
Komosa ryżowa została zakwalifikowana do grona superfoods, zawiera bowiem cały szereg dobroczynnych pierwiastków i witamin. Do najważniejszych z nich należą: żelazo, które zapobiega niedokrwistości i anemii, magnez – oddziałuje na układ nerwowy i redukuje stres, witamina E, która zapewnia zdrowy wygląd skóry włosów i paznokci.
Co ciekawe, w ¼ filiżanki surowych nasion quinoa (160 kcal.) na próżno możemy szukać tłuszczy trans, cholesterolu i sodu. W zamian znajdziemy aż 6 gram czystego, pełnowartościowego białka i bardzo dużą zawartość błonnika. Komosa ryżowa ma niski indeks glikemiczny (35), więc gwałtownie nie podnosi poziomu cukru we krwi. Z tej racji, bez problemu może być spożywana w większych ilościach przez diabetyków i osoby odchudzające się, nie powoduje bowiem ochoty na podjadanie.
Quinoa jako jedzenie funkcjonalne – co mówią badania?
Doceniona przez NASA – warto poznać opinię najpopularniejszego amerykańskiego ośrodka naukowego, który wychwala właściwości komosy ryżowej. W latach 90. badacze NASA uznali nasiona quinoa za najbardziej odżywczą a zarazem bezglutenową przekąskę zawierającą niezbędne minerały i aminokwasy. W rezultacie postanowili więc włączyć ją do jadłospisu kosmonautów odbywających długodystansowych lotów kosmicznych argumentując, że “choć nie istnieje rodzaj jedzenia, który dostarczyłby wszystkich niezbędnych składników na raz, quinoa jest bardzo blisko osiągnięcia tego poziomu.”1
Przyspiesza przemianę materii i reguluje ciśnienie – dwa niezależne badania wykazały, że komosa ryżowa może mieć wpływ na uregulowanie procesu trawienia. Co za tym idzie, zdrowy metabolizm wiąże się również z obniżeniem ciśnienia tętniczego i poziomu trójglicerydów we krwi. Tym sposobem komosa ryżowa pośrednio walczy również z chorobami cywilizacyjnymi – nadciśnieniem i miażdżycą, nie bez powodu każda z tych przypadłości nazywana jest cichym zabójcą.2
Przyczynia się do utraty wagi – nasiona quinoa zawierają wysoka zawartość błonnika, a przy tym nie mają w swoim składzie glutenu. To doskonałe połączenie sprawia, że są niezawodne jako główne danie i zapewniają zbilansowaną dietę.3
Dba o zdrowe serce – w komosie ryżowej możemy znaleźć wysoką zawartość kwasu alfa oleinowy (ALA), pochodzącego z grupy kwasów omega-3. Udowodniono, że te substancje pozyskiwane z roślin, w znacznej mierze przyczyniają się zmniejszenia przypadków śmiertelnych w wyniku zawałów serca.4 Jest to również związane z obniżeniem poziomu szkodliwego cholesterolu we krwi oraz trójglicerydów.5
Wykazuje działanie antynowotworowe – komosa ryżowa ma w swoim składzie lizynę (aminokwas egzogenny), który odgrywa kluczową rolę w odbudowie i regeneracji wszystkich komórek ludzkiego organizmu. Niestety lizyna nie jest naturalnie i samoczynnie wytwarzana w żadnym procesie życiowym człowieka, więc musi być dostarczana z zewnętrznych źródeł. Ponadto sama quinoa jest przepełniona flawonoidami oraz antyoksydantami roślinnego pochodzenia. Zestawienie tych substancji efektywnie walczy z objawami towarzyszącymi wielu dolegliwościom.
Przeciwdziała alergiom, ma działanie przeciwzapalne oraz chroni przed rakiem – quinoa może być uznawana za lekarstwo odczulające, redukuje zmęczenie oraz zwiększa odporności na stres. To za sprawą zawartej w niej substancji zwanej kwercetyną – badania wykazały, że w komosie ryżowej znajdziemy jej o wiele więcej, niż w żurawinie. Ponadto wszechstronne właściwości antynowotworowe kwercetyny zostały opisane w wielu publikacjach. Udowodniono, że może znacząco zredukować ryzyko wystąpienia różnych nowotworów.6
Zwalcza wolne rodniki, odmładza organizm i wzmacnia kości – wolne rodniki to kolejni skryci zabójcy. Człowiek styka się z nimi w każdej sekundzie swojego życia. Co mówi o nich nauka? Oksydanty, bo tak brzmi ich druga nazwa to niesparowane cząsteczki (jony ponadtlenkowe), które powstają wskutek różnych przemian, zarówno tych zachodzących wewnątrz, jak i na zewnątrz organizmu. Najczęściej powstawanie wolnych rodników powodują: alkohol, ciężkostrawne potrawy, zanieczyszczone środowisko, stres, konserwanty. Nie sposób się przed tym wszystkich ochronić, a każdy z tych czynników przyspiesza proces starzenia się organizmu, osłabia kości i stawy. Dobra wiadomość jest taka, że na podstawie badań przeprowadzonych w latach 90. naukowcy stwierdzili,7 że szczególna grupa flawonoidów – polifenole mają możliwość silnej ochrony przed skutkami wolnych rodników. Komosa ryżowa, oprócz tych związków zawiera jeszcze dwa inne o podobnym działaniu – wspomnianą już wcześniej kwercetynę oraz kemferol8, które w połączeniu stanowią jeszcze silniejszą tarczę antyoksydacyjną.
Quinoa – gdzie kupić i jak ją przyrządzić?
Komosa ryżowa jest wyjątkowo łatwa w przygotowaniu. Najlepiej kupić ziarna ze sprawdzonych upraw ekologicznych, wówczas będziemy mieli pewność, że są one przepełnione wymienionymi składnikami odżywczymi. Tylko wtedy wysokiej jakości ziarna będą mogły zapewnić dobroczynne działanie dla organizmu. Przed gotowaniem trzeba ją dokładnie przepłukać zimną woda, by pozbyć się delikatnej goryczki. Potem wystarczy wsypać komosę do osolonego wrzątku w proporcjach 1 szklanka komosy do 2 szklanek wody. Następnie gotować przez 15 – 20 minut. Niektórzy radzą, by dla ciekawszego smaku nasion, komosę ryżową uprażyć na patelni – taki zabieg nada jej oryginalnego i orzechowego smaku.
Na podstawie:
https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/19940015664.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20814881
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308814609009212
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889157583710057
http://www.umm.edu/health/medical/altmed/supplement/alphalinolenic-acid